Energetycy będą „widzieć” stan kabli ułożonych pod ziemią

Energa-Operator wraz z firmą Globema opracowała, w ramach badawczo-rozwojowego projektu SORAL, nowatorską metodę oceny stanu technicznego i oszacowywania ryzyka awarii przeznaczoną dla podziemnych linii kablowych średniego napięcia (SN). Energa-Operator jest też jednym z pierwszych Operatorów Systemów Dystrybucyjnych na świecie, który będzie tego rodzaju rozwiązania stosował na szeroką skalę.

- Metoda, którą opracowaliśmy wraz z partnerami, firmą Globema, przy wsparciu naukowców z Politechniki Poznańskiej, w istocie może zmienić  dotychczasowe podejście branży do zarządzania siecią kablową SN. Do tej pory określić je można było, jako tzw. Corrective Maintenance, czyli mówiąc wprost reagowanie w przypadku pojawiania się awarii – mówi Piotr Dorawa Wiceprezes Zarządu Energa-Operator – Obecnie, m.in. dzięki realizacji projektu SORAL, wspierając się badaniami diagnostycznymi, potrafimy określić stopień degradacji izolacji, a tym samym ryzyko awarii w sieci kablowej SN, bez konieczności odkrywania zakopanych w ziemi przewodów. Jest to innowacyjne rozwiązanie na poziomie światowym. Dzięki zaimplementowaniu do systemu informatycznego wyników prac badawczo-rozwojowych możemy zacząć budować nową strategię - Condition Based Maitenance, czyli dokonywać niezbędnych napraw, jeszcze przed pojawieniem się ewentualnych problemów. Pozwoli to nie tylko na zwiększanie niezawodności dostaw energii elektrycznej, ale też znaczne oszczędności – wyjaśnia Piotr Dorawa.

Olsztyn na początek

Teren Olsztyńskiego oddziału Energa-Operator, na którym znajduje się ponad 2500 km linii SN, jest jednym z pierwszych miejsc na świecie, gdzie strategia Condition Based Maitenance zaczyna być wdrażana do powszechnego stosowania. (Podobne rozwiązania stosowane są już m.in. w Hong-Kongu i w niektórych lokalizacjach we Francji). Realizacja pilotażu planowana jest do końca 2023 roku. W dalszej kolejności, zgodnie z założeniami, wdrożenie etapowo obejmie kolejne oddziały Spółki.

Ocena stanu linii kablowych

Podziemne linie kablowe mają wiele zalet. Nie są m.in. podatne na działanie warunków atmosferycznych, co ma szczególne znaczenie, zwłaszcza na obszarach leśnych i zadrzewionych.

W przeciwieństwie do linii napowietrznych, przy których wiedzę o ich stanie technicznym można pozyskać np. z obchodu lub oblotu.

W ramach projektu SORAL (System Oceny Ryzyka Awarii Linii kablowych), opracowany został tzw. Health Index (opis zależności pomiędzy parametrami technicznymi, eksploatacyjnymi i diagnostycznymi, pozwalający wymiernie określić poziom degradacji izolacji kabla), umożliwiający klasyfikację stanu technicznego poszczególnych elementów linii kablowych SN, przy użyciu zestandaryzowanych parametrów.

Health Index bazuje zarówno na pomiarach diagnostycznych wykonywanych w terenie, jak też informacjach o sieci, jakie posiada OSD, np. wieku linii czy też typ każdego z odcinków.

Przygotowany w ramach projektu SORAL system informatyczny pozwala na zautomatyzowanie procesu pozyskiwania danych, tak aby w sposób wygodny i elastyczny udostępniać analizy, w tym Health Index,  niezbędne do sprawnego zarzadzania składnikiem majątku sieciowego, jakim są sieci kablowe SN.

Wiedza = oszczędności = pewność zasilania         

Ocena stanu każdego elementu linii kablowej (odcinki, mufy, głowice), wyrażona jako Health Index, przenoszona jest na mapę sieci elektroenergetycznej. W zależności od kondycji, przewody są oznaczane na mapie określonymi kolorami w pięciostopniowej skali barw. To w połączeniu z rozbudowanymi możliwościami raportowania, pozwala na szybkie i łatwe wytypowanie, które z linii wymagają natychmiastowego remontu, a których wymianę lub modernizację można odłożyć w czasie. Taka wiedza o sieci i łatwy do niej dostęp, umożliwia wcześniejsze i optymalne zaplanowanie niezbędnych działań, co może przyczynić się do znacznych oszczędności po stronie OSD. Co najważniejsze dla odbiorców energii elektrycznej, prewencyjne dokonywanie niezbędnych napraw podziemnej sieci SN, zanim jeszcze wystąpią awarie, z pewnością zmniejszy liczbę przerw w dostawie prądu.         

Wsparcie NCBiR

Prace prowadzone na terenie olsztyńskiego oddziału są kontynuacją realizowanego, przez Energa-Operator w konsorcjum z firmą Globema, projektu badawczo-rozwojowego SORAL. Uzyskał on wsparcie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Wyniki prowadzonych w ramach tego projektu doświadczeń, pozwoliły na opracowanie sprawnego narzędzia diagnostycznego dla linii kablowych SN, które może być obecnie stosowane na szeroką skalę.