Dynamicznie, ekologicznie i oszczędnie

5 października tego roku ceny energii na Rynku Bilansującym w Polsce już po raz kolejny były ujemne, tym razem łącznie przez 10 godzin. Sytuacje takie występują coraz częściej na terenie UE i związane są z rosnącą liczbą odnawialnych źródeł energii. Czy jednak każdy z nas będzie mógł skorzystać na takiej giełdowej zniżce cen? Już wkrótce tak. Dzięki zdalnym licznikom i taryfom dynamicznym.

Energia elektryczna to towar, który porównać można do świeżych owoców lub ryb, aby była użyteczna, musi zostać natychmiast wykorzystana lub odpowiednio zmagazynowana. Wydajność odnawialnych źródeł energii zależna jest od warunków pogodowych. Wraz ze wzrostem udziału OZE w miksie energetycznym, kiedy słońce oświetla panele fotowoltaiczne z całą mocą, a wiatr rozpędza turbiny wiatraków, energii może być na tyle dużo, że przy stosowaniu do rozliczeń stałych okresowych cen energii, nie będzie wystarczająco wielu chętnych, aby w całości z niej skorzystać.

Liczniki zdalne i taryfy dynamiczne

Wedle stanu na koniec października 2023 blisko 2,4 miliona odbiorców przyłączonych do sieci Energa-Operator ma już zainstalowany licznik zdalnego odczytu. Do 2026 roku Energa-Operator planuje zamontować je u wszystkich swoich klientów. Tego typu urządzenia pomiarowe zapamiętują dane o zużyciu energii w każdej godzinie doby. Pozwala to na prowadzenie rozliczeń na podstawie bieżących cen energii. Wprowadzane w polskim prawie zmiany już niedługo nałożą na dużych sprzedawców energii elektrycznej obowiązek wprowadzenia taryf dynamicznych do swojej oferty. Rozliczanie w oparciu o rynkowe, rzeczywiste dla danej chwili ceny energii, stanie się wtedy dostępne dla wszystkich chętnych odbiorców, u których zamontowany już został zdalny licznik.

Czy to się opłaca?   

Taryfy dynamiczne będą dobrym wyborem dla wszystkich tych, którzy są gotowi korzystać z energii elektrycznej w sposób świadomy. Jeżeli w jednym momencie jest ona niezwykle tania, to oczywiście w innym będzie droższa niż przy standardowych opartych na stałych taryfach sposobach rozliczeń. Dlatego też przy rozważaniu przejścia na taryfę dynamiczną należy przemyśleć sposób korzystania z energii w domu lub firmie. Warto zadać sobie pytanie o to, w jakim stopniu możemy zmienić swoje nawyki, ale też rozplanować kompleksowo pracę urządzeń w użytkowanym obiekcie. Jeżeli np. budynek ogrzewa pompa ciepła, to przy jego odpowiedniej efektywności energetycznej, prawdopodobnie jej pracę da się dostosować do godzin, kiedy energia elektryczna jest najtańsza, bez ograniczania komfortu przebywających w nim osób. Jeszcze korzystniej wyglądać może sytuacja w przypadku zastosowania magazynu energii lub ładowania pojazdu elektrycznego, który także może pełnić funkcję magazynu. Taki magazyn będzie można naładować wtedy, kiedy energia jest bardzo tania, aby wykorzystać ją później. Oznacza to, że mniej energii w innym czasie będzie musiało zostać wyprodukowanej z paliw kopalnych.

Nie trzeba będzie czuwać przy włączniku

Stosowane przez Energa-Operator liczniki posiadają port, za pomocą którego, na wniosek odbiorcy, skomunikować je będzie można z domową siecią urządzeń (IoT). Takie rozwiązanie, wraz z odpowiednimi udostępnionymi np. przez sprzedawców energii lub inne firmy się w tym specjalizujące, aplikacjami pozwoli na wcześniejsze zaplanowanie oraz zautomatyzowanie pracy urządzeń w odniesieniu do aktualnych rynkowych cen energii.

Taryfy dynamiczne to nie wszystko

Dane dostarczane na bieżąco za pomocą liczników zdalnego odczytu umożliwią powstanie rynku usług elastyczności sieci, w którym uczestniczyć będą mogli na szeroką skalę odbiorcy oraz prosumenci. W przypadku taryf dynamicznych głównym celem jest dostosowanie korzystania z energii do jej cen wynikających z sytuacji obejmującej np. cały kraj. Usługi elastyczności sieci świadczone będą przez jej użytkowników na rzecz operatorów systemów dystrybucyjnych (takich jak Energa-Operator) i w wielu przypadkach wynikać będą z działania lokalnej sieci, umożliwiając zapewnienie odpowiednich parametrów jej pracy w różnych warunkach. Użytkownicy będą mogli, na prośbę OSD, np. zmniejszyć ilość pobieranej energii lub wprowadzić ją z magazynu energii do sieci, m.in. w sytuacji, kiedy prowadzone będą prace naprawcze lub modernizacyjne. Usługi realizowane będą m.in. za pomocą portali i aplikacji, na zasadach rynkowych, z odpowiednią korzyścią finansową, dla tych, którzy zdecydują się wspomóc działanie sieci.

Energa-Operator, wraz z partnerami z UE, wypracowuje obecnie rozwiązania dot. rynku elastyczności sieci w ramach wspieranych przez Komisję Europejską projektów OneNet oraz EUniversal (Program Horyzont 2020). 

Energa-Operator, kim jesteśmy?

Energa-Operator pełni funkcję operatora systemu dystrybucyjnego (OSD) na terenie około ¼ powierzchni Polski, dostarczając energię elektryczną dla ponad 3,3 milionów odbiorców. Nie jesteśmy sprzedawcą energii elektrycznej, dostarczamy ją niczym kurier zakupiony towar. Zobowiązani jesteśmy także do dokonywania pomiarów zużytej lub wyprodukowanej energii elektrycznej wprowadzonej do sieci, a także kontroli jej parametrów. Dzięki licznikom zdalnego odczytu dbamy o jej dobrą jakość. Liczniki tego typu zamontowane zostały już u ponad 2,2 miliona odbiorców przyłączonych do sieci Energa-Operator.

Odpowiadamy także za przekazywanie pozyskanych danych pomiarowych uczestnikom rynku.

Blisko pół miliona liczników dzięki dofinasowaniu UE

Energa-Operator uzyskała blisko 65 milionów złotych dofinansowania, w ramach umowy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z przeznaczeniem na zakup liczników zdalnego odczytu.

Objęty wsparciem projekt „Zakup jedno i trójfazowych liczników zdalnego odczytu wraz z modemami komunikacji zastępczej LTE w Energa-Operator SA – dostawy w latach 2023–2024” pozwoli na zakup ponad 457 tysięcy tego typu urządzeń, a także przeszło 23 tysięcy modemów komunikacji zastępczej LTE. 

Montowane przez Energa-Operator liczniki mają możliwość komunikacji zarówno z wykorzystaniem linii elektroenergetycznej (PLC), jak też i za pomocą modemu LTE, po jego instalacji. Modemy mogą być stosowane m.in. tam, gdzie nie ma jeszcze infrastruktury pozwalającej na przesyłanie danych za pomocą linii elektroenergetycznej.